Artikel 01.01.06.03 van de, doorgaans tot de aanbestedingsstukken
behorende, Standaard RAW Bepalingen 2020 luidt als volgt:
“In een prijs per eenheid mogen geen
uitvoeringskosten, algemene kosten, winst en risico en korting zijn begrepen.
Na het subtotaal mogen geen eenmalige kosten worden opgenomen.
Uitvoeringskosten, algemene kosten, winst en risico en een eventueel door de
inschrijver gegeven korting worden opgenomen na het subtotaal in de vorm van
een percentage ten opzichte van het subtotaal afgerond op een tiende en met
vermelding van het daaruit volgend bedrag.”
Als in een Europese openbare aanbestedingsprocedure het ARW 2016 van
toepassing is verklaard, dan is onder meer het bepaalde in artikel 2.32.1 ARW
2016 (linker-kolom) van belang:
“Een inschrijving die niet voldoet aan de eisen
gesteld in dit reglement, de aankondiging en de voor inschrijving relevante
aanbestedingsstukken, is ongeldig.”
En als het ARW 2016 niet van toepassing is, dan is onder meer artikel 56
lid 1 sub a Richtlijn 2014/24/EU (nog steeds) relevant:
“Opdrachten worden gegund op basis van criteria als
vastgesteld overeenkomstig de artikelen 67 tot en met 69, mits de aanbestedende
dienst er overeenkomstig de artikelen 59 tot en met 61 op heeft toegezien dat
aan elk van de volgende voorwaarden is voldaan:
a) de
inschrijving voldoet aan de eisen, voorwaarden en criteria als vermeld in de
aankondiging van de opdracht of de uitnodiging tot bevestiging van
belangstelling en in de aanbestedingsdocumenten, indien van toepassing met
inachtneming van artikel 45”
Als een inschrijver in zijn inschrijvingsstaat percentages uitvoeringskosten,
algemene kosten en winst en risico vermeldt die niet corresponderen met de door
hem ter zake ingevulde ‘Totaalbedragen in EURO’, en dus ook niet corresponderen
met de aangeboden inschrijvingssom op het inschrijvingsbiljet, dan is (dus) in
het voorkomend geval sprake van een, vanwege het aanbestedingsrechtelijke
gelijkheidsbeginsel niet voor gunning in aanmerking komende, ongeldige
inschrijving volgens artikel 2.32.1 ARW 2016. Of anderszins van een niet voor
gunning in aanmerking komende inschrijving volgens het bepaalde in artikel 56
lid 1 sub a Richtlijn 2014/24/EU.
Alsdan wordt immers in strijd gehandeld met (het) “en met vermelding van het daaruit volgend bedrag” uit artikel 01.01.06.03
van de Standaard RAW Bepalingen 2020 voornoemd.
Zie in dezelfde zin en voor hetzelfde ‘resultaat’, dat wil zeggen uitgesloten
van de aanbestedingsprocedure/gunning, het vonnis Rechtbank Rotterdam 20 maart
2024, ECLI:NL:RBROT:2024:2264 waarin percentages uitvoeringskosten, algemene
kosten en winst en risico in de inschrijvingsstaat niet waren gerelateerd aan
het ‘Transport subtotaal’:
https://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBROT:2024:2264
5.3.2. Dura
Vermeer noemt de fout een geringe onbedoelde omissie - wat, vanwege de
taalkundige betekenis van het woord omissie, een minder juiste aanduiding is
van wat hier gebeurd is - en stelt dat deze geen invloed heeft op de
beoordeling en de uitkomst van de aanbesteding zodat er geen beletsel bestaat
voor herstel. Volgens haar is alleen de in het inschrijfbiljet en ter
onderbouwing en ontleding van de prijs ook in de inschrijfstaat aangeboden
fictieve aanneemsom relevant voor de beoordeling van de inschrijving. De
aangeboden percentages doen, aldus Dura Vermeer , pas mee bij de uitvoering van
de raamovereenkomst en zijn in de aanbestedingsfase van ondergeschikt belang.
5.3.3. De
voorzieningenrechter volgt Dura Vermeer niet in haar standpunt dat de
aangeboden percentages (en de eenheidsprijzen) er in de aanbestedingsfase niet
toe doen. Uit het bepaalde in artikel 01.21.07 lid 1 RAW volgt dat voor de
berekening van de aannemingssommen per deelopdracht de percentages (en de
eenheidsprijzen) bepalend zijn voor de daadwerkelijk door [gedaagde] te betalen
kosten verbonden aan de raamovereenkomst. Evident is dat dit van belang is voor
de beoordeling van de inschrijving, omdat de percentages (en de
eenheidsprijzen) als onderdeel van de aanneemsom kunnen worden beschouwd. Dat
de percentages (en de eenheidsprijzen) geen direct onderdeel uitmaken van het
gunningscriterium en op dit punt geen score wordt toegekend, maakt het
voorgaande niet anders. Het standpunt dat Dura Vermeer inneemt over het
cijfermatig onjuist zijn van de aangeboden percentages is bovendien niet
consistent (zie hiervoor en 5.3.6 slot). De voorzieningenrechter is van oordeel
dat het, zoals [gedaagde] en KWS betogen, op grond van de wet en de
aanbestedingsdocumentatie even goed mogelijk is dat Dura Vermeer bewust beoogd
heeft de door haar in de inschrijfstaat aangeboden percentages aan te bieden.
Anders geformuleerd is niet helder of objectief vast te stellen hoe Dura
Vermeer wilde inschrijven en zijn er verschillende scenario’s denkbaar die
inhouden dat Dura Vermeer heeft beoogd in te schrijven met:
1. de
in de inschrijfstaat aangeboden percentages en
lagere totaalbedragen; of
2. hogere
percentages en gelijkblijvende totaalbedragen (omdat prijsaanpassing na
inschrijving niet is toegestaan).
5.3.4. Dura
Vermeer tracht met een toelichting achteraf in te vullen hoe zij beoogd heeft
in te schrijven. Die invulling achteraf was naar voorlopig oordeel op het
moment van de inschrijving echter niet zonder meer objectief kenbaar voor
[gedaagde] . Uit de inschrijvingsdocumenten (inclusief de toelichting op de
verduidelijkingsvraag) kan die invulling ook niet onmiskenbaar worden afgeleid.
De onduidelijkheid over de vraag hoe Dura Vermeer heeft beoogd in te schrijven
is daarmee niet opgeheven en dat kan ook niet.
5.3.5. Een
en ander leidt ertoe dat wijziging van de percentages, en daarom het toestaan
van herstel, resulteert in een niet-toegestane wijziging van de inschrijving
die in strijd is met het transparantie- en gelijkheidsbeginsel en het doel van
het aanbestedingsrecht. Herstel kan ook de mededinging schaden, omdat de
gevolgen van de fout voor de uitvoering van de Opdracht niet te overzien zijn.
[gedaagde] heeft zich naar het oordeel van de voorzieningenrechter terecht op
het standpunt gesteld dat sprake is van een niet voor herstel vatbare fout en
Dura Vermeer terecht uitgesloten van de aanbestedingsprocedure.
5.3.6. Dura
Vermeer stelt nog dat haar inschrijving, als herstel niet mogelijk is, met de
initieel aangeboden percentages en de aangeboden aannemingssom kan worden
gehandhaafd en gunning van perceel 2 aan haar kan volgen, omdat zij
ingeschreven heeft met de beste prijs-/kwaliteitverhouding. Dat miskent dat zij
is uitgesloten en kan daarom, maar ook omdat een niet herstelde inschrijving
van Dura Vermeer in strijd is met het in 5.3.1. genoemde RAW-voorschrift, niet
worden gehonoreerd.
De in deze Blog genoemde ‘bagatel’:
https://keesvandewater.blogspot.com/2022/02/de-bagatel-bij-de-raw-raamovereenkomst.html
Gaat, voor de goede orde, niet op.
Bij de vermelding van bijvoorbeeld, met toepassing van de ‘bagatel’, 0%
uitvoeringskosten op de inschrijvingsstaat wordt immers ook daadwerkelijk 0%
uitvoeringskosten aangeboden, en ook daadwerkelijk 0% uitvoeringskosten in de
uitvoering van de RAW-raamovereenkomst ‘geëffectueerd’.
Wanneer op de inschrijvingsstaat onder ‘Totaalbedragen
in EURO’ (teruggerekend) een percentage uitvoeringskosten van bijvoorbeeld 3,95%
blijkt en op de inschrijvingsstaat zelf een percentage groot (‘afgerond op een
tiende’) 4,0% staat vermeld, dan zal sprake zijn van een niet voor gunning in
aanmerking komende (ongeldige) inschrijving, want 3,95% zal niet ‘geëffectueerd’
worden in de uitvoering van de RAW-raamovereenkomst volgens het bepaalde in
artikel 01.21.05.02 sub a van de Standaard RAW Bepalingen 2020, aangezien 3,95%
alsdan niet concreet is aangeboden middels de inschrijvingsstaat (en blijkbaar slechts
als enig nut heeft, het ‘drukken’ van de inschrijvingssom).
Wanneer een percentage groot 4,0% vermeld staat op de
inschrijvingsstaat, moet aldus, op straffe van uitsluiting/ongeldigheid van de
inschrijving, onder ‘Totaalbedragen in EURO’ een ‘daaruit volgend bedrag’
staan, wat concreet en volledig correspondeert met 4,0% van het ‘(Transport)
subtotaal’.
Lees in verband met het hierboven genoemde vonnis van Rechtbank
Rotterdam en de (on-) mogelijkheden tot herstel ook:
https://keesvandewater.blogspot.com/2018/09/de-bedoeling.html
